De fotobeelden van Xandra Donders

Fotobeelden van voorwerpen die zich met gloeiende kleuren in een ruimte dringen, flarden van afbeeldingen en attributen. Meubels en voorwerpen die, gehuld in doeken en lakens in hun onzichtbaarheid ineens tot leven lijken te komen, een mysterie koesteren. Daaronder vermoed je een kloppend hart. Een serie niet de duiden voorstellingen en situaties die uit onze dromen afkomstig lijken te zijn. Wat ze zichtbaar maken is melancholie, het verlangen naar de wereld waaruit ze verbannen zijn. Afterlife, zo zou je het kunnen omschrijven. Teruggedrongen in duistere hoeken en vergeten plekken, houden ze hun adem in als we naar ze kijken. Hun behoefte aan intimiteit willen ze niet met ons delen. Je voelt hun verlegenheid onder hun afgedekte vormen.
Hun rol is een andere geworden. Ze maken, verkleed en wel, deel uit van een theater. Ze zijn zowel attribuut als acteur, zowel decor als hoofdrolspeler.
Ze spelen het verhaal van verborgen betekenissen. De belichting speelt daarbij een cruciale rol, zoals in het echte toneel.
Maar vooral spelen ze het spel van hun schepper. Xandra Donders regisseert het beeld als een ruimtelijke compositie van vormen en contrasten, in licht en donker en in kleur. Haar nieuwste series laten theatrale elementen toe, afkomstig van andere scènes en afbeeldingen. Ze schuift, net als in het oost-europese, expressionistische poppentheater, poppen het beeld binnen die met hun starende ogen hun nieuwe onderkomen verkennen en iets uitbeelden dat naar onze kindertijd verwijst, naar vergeten onschuld. Zoals kinderen hun poppen bezielen, zo bezielt Xandra haar poppen in haar ‘poppenhuis’, waar ze zich ontdoen van hun animator, haar ontglippen en een eigen, verborgen leven leiden.
Compositie blijft het hoofdonderwerp bij Xandra Donders, experiment datgene wat er op volgt, een spel met vormen, vlakken, licht en schaduw.
In haar serie fotoportretten zien we haar behoefte terug om aan de gewoonste dingen uit de werkelijkheid een ongewone, onwerkelijke uitdrukking te geven. Vervreemding. Quasi realisme.
Haar foto’s nodigen ons uit ons eigen verhaal te vertellen, onze eigen associaties te maken. Dat is het contact dat ze met ons maken. Dat maakt ze zo spannend en mysterieus.

Eric Bos